Pháp Bất Tử - The Undying
To the Last Breath - Dhamma Talks on Living and Dying
: Venerable Acharn Maha Boowa Ñanasampanno
Minh Hạnh Việt dịch
Hãy lắng nghe ở đây bài Pháp thoại này, để chắc chắn tâm trí bạn không đi lang thang. Trụ tâm bên trong bạn thay vì để nó chạy theo những trạng thái cảm xúc và trí tưởng tượng khác nhau. Đừng nhìn lại và mong muốn xuyên qua những suy nghĩ và quan niệm trong quá khứ, vì ở đây và bây giờ chúng không thể mang lại bất kỳ lợi ích nào. Tại thời điểm này, bạn nên cố gắng để tâm tràn ngập với Phật Pháp, vì tâm một thời gian dài đã ngủ quên do xao lãng.
Tương tự như một khu rừng khô vì hạn hán thiếu độ ẩm, là nơi cây cỏ bị khô héo dễ dàng bắt lửa. Cả cây tươi và cây héo úa đều bị thiêu rụi và tan nát hết. Cháy rừng trong mùa mưa rất hiếm nhưng mùa nóng, khi cây cỏ vị khô héo, mang đến nguy cơ hỏa hoạn. Điều này có thể xảy ra ngay cả trong một tu viện lâm tăng khi trời rất khô. Tu viện lâm tăng Bahn Tahd trên thực tế đã bốc cháy nhiều lần. Điều này là do nó bị khô héo.
Khi tâm không được Phật Pháp nuôi dưỡng và làm tươi mát thì trở nên cằn cõi, ngọn lửa của phiền não có thể nhanh chóng chiếm ngự. Điều này sau đó sẽ thiêu đốt mọi thứ trở thành ấn tượng. Lửa mang lại thiệt hại, do vậy khi phiền não rạo rực trong tâm làm sao tâm có thể thoát khỏi sự tổn hại? Bất kể giá trị của nó, nó sẽ trở nên xỉn màu và cuối cùng là vô giá trị. Đó là cách tâm đã liên tục bị thiêu đốt và tan nát bởi phiền não.
Một đám cháy sẽ làm hư hại tài sản của chúng ta tùy thuộc vào cường độ và phạm vi của nó. Dĩ nhiên, trừ khi tài sản được lưu trữ ở nơi an toàn trong két sắt, tại các ngân hàng để bảo vệ các vật có giá trị của chúng ta. Nhưng chúng ta có một nơi an toàn trong tâm mình không? Hay chúng ta liên tục phơi bày bản thân trước nguy hiểm, luôn để bản thân dễ bị tổn thương mà không cần quan tâm đến tâm qúi báu của mình? Chúng ta có thể áp dụng phương pháp này khi xem xét tình huống của mình và học một bài học.
Tâm không thể có giây phút hạnh phúc nào vì liên tục bị đốt cháy. Ngọn lửa này là lửa tham, sân và si được mô tả trong bài kinh Kinh Bị Bốc Cháy.[1] Không có gì nghi ngờ hoặc không chắc chắn về điều này. Đó là một chân đế vượt thời gian. Chúng ta cần suy ngẫm những câu hỏi Phật Pháp này ở mức độ đặc biệt, cẩn thận so sánh và xem xét tính đúng đắn và chân đế của chúng, và sau đó ít nhất chúng ta sẽ ở trong một vị trí thoát khỏi lửa phiền não. Chúng ta sẽ tìm thấy một không gian để thở, một nơi an toàn, mát mẻ và sẽ không còn bị cuốn vào địa ngục.
Các bạn đã nỗ lực để đến đây để tu tập. Các bạn có thể coi đó là sự tìm kiếm một nơi an toàn cho kho báu của bạn — đó là công đức và các phước báu của việc thiện mình đã làm[2] bạn hãy tích đức và bảo vệ chúng khỏi sự tàn phá của ba ngọn lửa tham sân si.
Chiến đấu với đám cháy bên ngoài bình thường là đủ khó khăn; đặc biệt khi ngọn lửa đã đến mức thậm chí nước không thể dập tắt. Các vòi chữa lửa trong làng dường như luôn bị tắc, và nếu không sửa được thì ngôi nhà sẽ sớm bị đốt cháy và chỉ còn lại là tro tàn. Tuy nhiên, trở lại việc dập tắt ngọn lửa nội tâm là dựa vào sự tinh tấn tu tập công đức. Ví dụ như Thiền Tâm Từ[3]. Và rồi, tâm được thanh thản và tập trung, an lạc và tăng cường để có thể dập tắt những lửa phiền não trong tâm.
Lửa, được định nghĩa, phải là rất nóng. Ngay cả các tia lửa cũng đốt cháy và làm đau nếu chúng ta đứng trước nó khi tia lửa bắn ra. Do vậy nếu chúng ta tiếp xúc với lửa chúng ta sẽ bị đốt cháy, ngày này qua ngày khác —Thì cái gì sẽ còn lại? Tâm bị đốt cháy. Thân có thể còn nhưng tâm sẽ sống với sự hiểu biết thấp kém và vô minh, không có khía cạnh lành mạnh bởi vì nó hoàn toàn bị những phiền não thiêu đốt. Nó là một sự hiểu biết được đầu tư với đau khổ, không phải với sự thoải mái và dễ dàng. Nó thiếu sáng suốt thiếu khôn ngoan và hoàn toàn tràn ngập đau khổ. Nhiều đến nỗi tâm dường như u mê. Tâm cần sự tinh tấn bền bỉ trong việc tu tập thiền định để dập tắt phiền não trong tâm. Điều này sẽ dần dần mang lại an lạc và hạnh phúc.
Tất cả những lời dạy của Đức Phật nằm trong khả năng và phạm vi của chúng ta. Ngài không bao giờ đưa ra những điều không thể làm hoặc lời dạy mù quáng và thiếu nguyên tắc. Chúng ta những người tu tập nên xem những giáo lý Phật Pháp này có tầm quan trọng thiết thực trong đời sống và mang chúng sâu sắc trong tâm. Cũng như tất cả chúng ta đều né tránh đau đớn và phiền não — điều mà không ai muốn — vì vậy chúng ta phải có khuynh hướng điều trị và thuốc giải độc. Và đó là Phật pháp.
Phân tích tình huống chúng ta sẽ thấy rằng khi tu tập, câu hỏi về sự dễ dàng hay khó khăn dường như không quá quan trọng. Chúng ta đã cẩn thận suy luận ra và hài lòng và thuyết phục về hiệu quả của nó. Chính điều này đã buộc chúng ta phải tu tập.
Chúng ta chỉ làm tốt nhất có thể. Với những ai không lười biếng khi mà những phiền não nắm phần kiểm soát? Do sự lười biếng này, chúng ta không thích làm điều gì tốt hay có lợi. Nó luôn thích giữ vị trí lãnh đạo nhưng chắc chắn sẽ không giúp chúng ta thoát khỏi đau khổ. Chúng ta vẫn bằng lòng và vô trách nhiệm, dần dần bị kéo xuống qua bề ngoài của ảo tưởng và tình trạng bị ép buộc của phiền não. Đức Phật Ngài cũng đã trải qua và rồi sau đó Ngài khắc phục những áp bức của tâm. Đây là một cái gì đó chúng ta nên sử dụng như một sự phản ánh về tình trạng của chính chúng ta. Sau đó, khi sự lười biếng và chán nản lấn át chúng ta, chúng ta có thể khuyến khích và khơi dậy bản thân với tấm gương lý tưởng của Đức Phật. Một phương pháp sẽ hiển lộ và nguyện không khuất phục và cam chịu. Thật là khó khăn, đúng vậy, nhưng chỉ cần tiếp tục và tu tập.
Phương pháp để vượt qua đau khổ chiếm một tầm quan trọng nếu chúng ta nhận thức chân đế của sự khổ. Về mặc khác, tình trạng khó khăn này khiến sự ghét và sợ hãi sẽ luôn đối đầu với chúng ta. Nhưng nếu chỉ đơn thuần suy nghĩ bằng trí óc về phương thức giải thoát, mà không thực sự tu tập, sẽ không đưa chúng ta đến bất cứ nơi đâu. Không quan trọng kỹ thuật là dễ hay khó, miễn là có hiệu quả trong việc loại bỏ những phiền não của tâm thì phải được áp dụng.
Tất cả chúng ta đều là bạn đồng hành và bình đẳng trong đau khổ, trong sinh tử giữa các cõi tồn tại khác nhau. Ngay cả sau một thời gian dài, chúng ta đều là người đến trước, không có ai là người đến sau. Mỗi chúng ta đã trải qua sinh tử lặp đi lặp lại, nhân duyên cuộn vào nhau trong những đau khổ. Không thể có sự tranh dành hay cạnh tranh ở đây vì tất cả chúng ta đều được điều hành trong bình đẳng và tất cả đều ở trên cùng một chiếc thuyền. Thay vì thực hiện những điều tốt nhất của chúng ta bằng tâm và Giáo pháp, họ đến từ việc cùng nhau đau khổ; theo hướng dẫn và chỉ đạo của phiền não. Không phấn đấu kiềm giữ ngược lại sự dẫn dắt đó, chúng ta sẽ không bao giờ kết thúc sự đau khổ.
Phật pháp dạy phương pháp diệt khổ. Được áp dụng kỹ lưỡng và hợp lý, nhận thức rằng nguồn gốc của đau khổ và mối đe dọa phải được khắc phục như vậy với phương pháp như vậy. Để làm cho một cái gì đó tốt hơn như cải thiện, nâng cao, khắc phục có thể khó khăn hoặc dễ dàng, nhưng đó cũng là điểm trọng tâm. Khi thợ thủ công làm việc, anh ta chọn dụng cụ thích hợp cho công việc đang làm. Khi anh ta chọn dụng cụ cho mình, anh ta không quan tâm đến trọng lượng của nó mà chỉ tiếp tục hoàn thành nhiệm vụ của mình.
Các Phương Pháp được lựa chọn để tu tập chống lại phiền não và để tạo cho tâm một sự chân thật và tính chính trực toàn vẹn là đến từ Giáo pháp.Những phương pháp giáo pháp này rất đa dạng và cần được lựa chọn để phù hợp với hoàn cảnh. Nếu tâm chỉ bị lo âu nhẹ do phiền não, chúng ta có thể áp dụng phương pháp kiềm chế nhẹ. Mức độ chánh niệm và trí tuệ, sức mạnh của sự tu tập, thời gian thiền định hoặc đi kinh hành hoặc kiểm tra của chúng ta chưa có ý nghĩa lớn vì công việc không ở giai đoạn quan trọng. Tuy nhiên, khi những phiền não trỗi dậy làm xáo trộn và ám ảnh tâm, và thấy không thể làm tâm nhẹ bớt hoặc tự buông bỏ, chúng ta không còn có thể lười biếng và không quan tâm.
Bây giờ là lúc phải hành động. Bất cứ thứ gì có sẵn đều được ném vào với thái độ làm hay chết và không nghĩ đến việc đầu hàng hay thất bại; trừ khi cái chết thực sự đến vì nó vượt ra ngoài khả năng của chúng ta. Phản ứng của chúng ta phải là huy động tất cả các nguồn lực của chúng ta và sẵn sàng chịu đựng tình trạng khó khăn. Sự kháng cự của chúng ta có thể mang theo sự đau khổ nhưng điều đó không là gì so với những tác động bất thường của sự đau khổ do phiền não sinh ra. Chính điều này đã nhấn chìm một cách triệt để đến nỗi không biết khi nào có thể thoát khỏi sự đau khổ.
Chúng ta đều biết về sự khó chịu và đau đớn khi ngồi thiền hoặc đi kinh hành trong thời gian dài. Chúng ta đã trải qua những khó khăn liên quan đến việc tìm kiếm các phương sách và phương tiện khéo léo để chống lại những phiền não. Chúng ta biết rõ điều này. Nhưng khi những thành quả của nỗ lực của chúng ta phát sinh, nó sẽ được trải nghiệm như một điều gì đó thực sự đáng chú ý. Hạnh phúc và điều kỳ diệu phát sinh! Cái nhìn sâu sắc mới với sự khéo léo và tháo vát như vậy. Đây chính xác là những gì chúng ta đã hy vọng.
Một khi quả trổ do nhân đã tạo chúng ta sẽ có thể đương đầu với bất kỳ trở ngại hoặc khó khăn nào có thể xảy ra. Nếu chỉ có khó khăn và cố gắng mà cuối cùng không được an lạc và hài lòng, thì không ai trong thế giới này có thể tiếp tục. Tôi không có ý nói những người bình thường, nhưng ngay cả Đức Phật cũng không thể giác ngộ, cũng như các đệ tử giác ngộ của Ngài — Các Bậc chúng ta đảnh lễ:
"Buddha.m, Dhamma.m, Sangha.m sarana.m gacchaami."
"Con xin quay về nương tựa Đức Phật, Pháp và Tăng."
Đúng thời điểm và cơ hội thích hợp sẽ luôn đến và chúng ta sẽ có thể kiềm chế vấn đề. Do đó, sự kiên nhẫn là chủ yếu,cũng giống như dùng lý luận rõ ràng có phương pháp và không thay đổi; nhưng nếu điều này yếu đi thì các phiền não sẽ ngay lập tức trở nên đe dọa và súc tích hơn. Với sự tinh tấn kiên trì, với chánh niệm, với trí tuệ sắc bén và nhạy bén, những phiền não sẽ dần tan biến. Những phiền não chỉ diệt trừ là do Giáo Pháp, vì không có gì khác có thể kiềm chế và khuất phục chúng. Giáo Pháp là niềm tin, tinh tấn, chánh niệm, định and tuệ.[4]
Niềm tin là tin vào những thành quả giác ngộ của Đức Phật. Giáo pháp mà Ngài ban cho thế giới chắc chắn để thoát khỏi đau khổ — Đó là Pháp làm cho có lợi ích. Điều đó nếu chúng ta tu tập theo lời dạy của Đức Phật, một cách thường xuyên và chắc chắn chúng ta sẽ đạt đến những thành quả như vậy.
Tinh tấn sẽ luôn mang lại kết quả đúng và phù hợp cho bất kỳ hành động nào. Cho dù việc trong tâm hay ngoài đời, nó sẽ được hoàn thành tốt khi được hỗ trợ bởi sự tinh tấn không ngừng. Điều này sẽ được chứng minh trong kết quả nổi bật và thích đáng của nó.
Chánh niệm là yếu tố quan trọng giám sát từng nhiệm vụ, ngăn ngừa bất kỳ sơ suất hoặc lỗi lầm.
Định là tâm vững chắc, không bị xao lãng trách nhiệm công việc đang làm cho đến khi hoàn thành. Điều này là khía cạnh nhân quả trong khi kết quả của định xuất hiện trong sự tu tập, tập trung tâm. Tâm an lạc và thanh thản. nhân của định tập trung vào hành động mà không xao lãng hoặc thiên vị và trạng thái định kết quả là sự yên tĩnh. Điều này dẫn đến Nhứt tâm - Tập trung sự chú ý vào một điểm duy nhất, điều mà Đức Phật mô tả là 'tâm chỉ có một đối tượng duy nhất', không có thêm bất cứ điều gì khác.
Tuệ là sự nhận thức rõ ràng thấu suốt, điều mà cần thiết cho việc kiểm soát từng tình trạng: nó có gây tổn hại hay là hoàn thành và hiệu quả? Chúng ta phải dựa vào tuệ để kiểm tra và phân tích.
Đây là những yếu tố của Giáo Pháp sẽ đưa chúng ta giải thoát khỏi đau khổ, đạt tới công việc hoàn mỹ chúng ta sắp đặt, để làm. Đức Phật cũng mô tả do sự tu tập đạt được bốn thần thông [5] có tầm quan trọng như nhau.
Chúng là:
ước nguyện.[6] Điều gì mang đến sự ước nguyện của chúng ta? Nếu chúng ta ước nguyện phiền não thì đó là điều sẽ nảy sinh. Bất cứ điều gì chúng ta ước nguyện thì điều đó trở thành đối tượng tìm kiếm của chúng ta. Chúng ta muốn điều đó và vì vậy điều đó là những gì phát sanh. Tuy Nhiên, do sự tu tập đạt được bốn thần thông thì không liên quan đến những niềm vui thấp như vậy nhưng được hướng đến việc hoàn thành những khát vọng cao cả và đạo đức của chúng ta. Chúng là bốn phương cách để đạt được những mục tiêu nằm trong tầm tay của con người chúng ta.
Đồng thời với ước nguyện đó là sự tinh tấn không ngừng,[7] sự lưu tâm và sự chuyên tâm[8] làm việc, và trí tuệ toàn diện.[9] Những điều này kết hợp với nhau để tạo thành một lực hiệu quả duy nhất trong việc hoàn thành mục tiêu duy nhất.
Đây là Giáo pháp làm con người hoàn chỉnh và toàn diện. Tâm trở thành căn cứ vững chắc. Tinh tấn để hoàn thành công việc được củng cố với các nguyên tắc tuyệt vời, các phương pháp và phong tục truyền thống phù hợp. Tất cả những điều này đảm bảo rằng những người tiếp tục tu tập không đi ngược lại các nguyên tắc cơ bản của Pháp. Một khi tâm được hòa hợp với Giáo pháp theo cách này, nó được bảo vệ an toàn với Giáo pháp bảo vệ và sẽ liên tục tăng trưởng. Các yếu tố gây hại sẽ mờ dần, bởi vì bất kể tâm rơi vào tình trạng khốn khổ bao lâu nó vẫn không bị hủy hoại mà không có bất kỳ hy vọng nào để đổi mới. Vì một khi tâm được thanh lọc qua sự cố gắng nó sẽ được tươi sáng, thanh thản và hạnh phúc. Đây là chìa khóa, công cụ quan trọng để biến khát vọng của chúng ta thành hiện thực. Một sự mong muốn đơn thuần hoặc dễ nản lòng sẽ hủy bỏ những thành tựu như vậy.
Dù bạn đang làm gì hay nghĩ gì, cũng không bao giờ quên bậc Tôn Sư vĩ đại của chúng ta, Đức Phật. Mỗi khi bạn nản lòng hay bị dồn ép, hãy nhớ những lời khuyên của Ngài. Sự nỗ lực bền bỉ và sự giác ngộ của Ngài thông qua việc tu tập các yếu tố Pháp này Niềm tín, tinh tấn, chánh niệm, thiền định, và tuệ. Đây là phương pháp Ngài đạt đến Giác Ngộ.
Người ta nên đi con đường nào để phát triển và nuôi dưỡng tâm an lạc? Cho nên, ít nhất, bạn có thể nhận chắc là sẽ tu tập cách này, với một hướng dẫn và với giảng sư? Đức Phật đã giải thích cách tu tập hiệu quả của Ngài có phương pháp và hiệu quả,vì vậy thực sự không có con đường nào khác để tự mình tu tập.
"Dhamma.m sarana.m gacchaami: Con xin nương tựa Pháp"
— Câu kinh này rõ ràng phát sinh trong 5 yếu tố Niềm tin, tinh tấn, chánh niệm, định và tuệ. Đó là năm yếu tố chính Đức Phật khám phá ra.
"Sangha.m sarana.m gacchaami" — Cũng vậy, nương tựa nơi Tăng Chúng. Không một Thánh Đệ tử nào, bất kể trước đây giàu có hay đẳng cấp, đã từng thiếu quyết đoán hoặc dễ nản lòng. Một khi đi vào con đường Phật pháp, họ định rõ đặc điểm bởi năng lực và nỗ lực tinh tấn của họ. Khía cạnh gắng sức này là một yếu tố quan trọng trong việc nâng cao chất lượng tâm của một người. Năm yếu tố và Bốn đạo hợp nhất để tăng trưởng tâm, giải thoát tâm khỏi tình trạng bị áp bức của thế giới chìm trong đau khổ.
Một số đệ tử đi kinh hành trên con đường thiền định của họ cho đến khi chân bị phồng rộp. Sự phấn đấu như thế nào! Một số vị đã không nằm xuống trong ba tháng. Tỳ Kheo Cakkhupala kiên trì không ngủ để tu thiền định cho đến khi mắt Ngài nứt ra và bị vỡ và mù. Đó có phải là sự kiên định trong nỗ lực của một người hay không?
Đối với chúng ta, không cần phải hủy hoại cơ thể nhưng sẽ tốt hơn nếu chúng ta ít nhất có thể làm cho phiền não suy giảm; làm phiền não thối lui và biến mất. Đừng để chúng tràn ngập khắp mắt, tai, mũi, lưỡi, cơ thể và tâm. Một khi bị nhiễm phiền não, bạn sẽ không bao giờ có thể tìm thấy Giáo pháp hay bất cứ điều gì thiết yếu trong tâm. Làm thế nào trên trái đất bạn sẽ tìm thấy bất kỳ sự an lạc?
Chúng ta phải nương tựa vào các yếu tố Giáo Pháp này để vượt qua những phiền não đang chiếm ưu thế trong lòng. Những nguyên tắc này của Giáo Pháp phải được ghi sâu — đừng giữ trong lòng bất cứ điều gì khác. Chúng là những công cụ sẽ liên tục đưa tâm đến sự giải thoát hoàn hảo mà tất cả chúng ta đều đạt được rất cao. Sự lựa chọn của bạn là giữa tâm thanh thản và tâm bị sự thống trị của phiền não. Vì vậy, cái nào tốt hơn, nô lệ hoàn toàn bị mất tự do hay người được tự do?
Chúng ta từ lâu đã chấp nhận một cách thụ động dưới hàng loạt phiền não và tham ái. Chỉ khi chúng ta trở nên mệt mỏi với sự thống trị của chúng và bắt đầu nhận ra tai họa từ chúng, thì chúng ta mới có thể chống lại, bằng mọi cách có thể. Cuối cùng, chúng ta sẽ phải dựa vào năm yếu tố Giáo pháp thiết yếu này để kết thúc và loại bỏ phiền não.
Ở đâu là phạm vi tu tập và là nơi tranh đấu cho bất kỳ ai tu tập Giáo Pháp? Điều gì là trọng tâm cho những người đi kinh hành trên con đường thiền định của họ hoặc ngồi xếp bằng ngày đêm cố gắng tranh đấu và thẩm nghiệm? Đức Phật đã chỉ ra Tứ Diệu Đế từ các nguyên tắc của Giáo Pháp. Tu tập Tứ Diệu đế ở trong cơ thể và trong tâm của con người. Bạn là con người, vì vậy khi bạn đi kinh hành hoặc ngồi thiền để tìm kiếm chân lý và Giáo Pháp, điều rõ ràng là bạn phải nhận rõ được những Diệu đế.
Chúng ta nhận thức được những đau khổ phát sinh trong cơ thể và tâm của loài người và các động vật. Chúng ta, không giống như loài động vật, biết con đường khắc phục tình trạng. Làm thế nào sự đau khổ này có thể được chào đón và mong muốn? Khi nó xuất hiện trong cơ thể, nó hoàn toàn không được mong muốn, nhưng ngay cả với sự thoải mái và dễ chịu của cơ thể, mọi đau khổ xuất hiện sẽ mang đến sự lo lắng và hành vi tiêu cực, khó coi. Và gia tăng biểu hiện đau khổ theo một cách thậm chí tệ hơn.
Tâm đã bị thống khổ sẽ luôn tự nó hiển lộ trong những cách bất lợi, thay vì tự mình làm khuây và giải thoát khỏi sự đau khổ nó lại làm tình trạng tồi tệ hơn. Cái quan niệm rằng người ta có thể thoát khỏi đau khổ — 'lấy nó ra khỏi lồng ngực' — với những lời lẽ cay nghiệt và sự xúc phạm là hoàn toàn sai lầm. Trong thực tế, kẻ gây ra không chỉ làm tổn thương người khác bằng sự tuôn ra từ trái tim bẩn thỉu mà còn làm tăng sự đau khổ của chính anh ta. Anh ta lây lan và nhân lên những rắc rối của mình hơn là ném chúng ra ngoài.
Một yếu tố của Tứ Diệu Đế là quan tâm đến việc tìm hiểu sự đau khổ thực sự phát sinh như thế nào. Chúng ta có thể nhận thức được đau khổ nhưng để làm bất cứ điều gì về nó, chúng ta cần biết nguyên nhân gốc rễ của nó. nguyên nhân cuả sự không thoả mãn , là sự ham muốn (tanha) nhục cảm, muốn trở thành, muốn không trở thành gọi là Tập đế, nguyên nhân của sự đau khổ. Đức Phật Ngài thường giải thích điều này như, thèm muốn nhục dục, khao khác sự tồn tại và khao khát sự không tồn tại.[10]
Mong muốn những thứ mà tôi thích và ác cảm với những gì tôi không thích là nguồn gốc của sự đau khổ của chúng ta. Những sự bận tâm vọng tạo dựa trên phiền não đang tạo ra đau khổ và do đó có thể phân loại thành một nguồn. Tất cả các nhánh và nhánh này mọc ra từ một thân chính - và đó là trong tâm. Tâm thì gắn vào gốc rễ của sự tham lam, thù hận và si mê.
Thẩm tra thân của bạn và sau đó chuyển sự thẩm tra của bạn vào bên trong tâm. Thẩm tra những suy nghĩ và vọng tưởng đang diễn ra của tâm. Bạn tìm thấy gì? Sự sinh sôi nảy nở vô tận của những suy nghĩ và quá trình đau khổ cho cả bạn và người khác. Đức Phật đã dạy về việc tu tập chánh niệm và trí tuệ để thẩm tra những gì đang diễn ra. Tâm biểu lộ lo lắng và quan tâm đến ngũ uẩn (sắc, thọ, tưởng, hành, thức ). Nhưng vấn đề ở đây là gì?. Ở đây, ngũ uẩn có không gian của chúng vì vậy chắc chắn có đủ chỗ trong một nghĩa trang hoặc nhà hỏa táng, giống như mọi người khác trên thế giới.Tất cả những gì mối quan tâm và sự chiếm hữu này có thể đạt được? Lợi thế ở đâu? Kết quả là sẽ không có 'đau khổ vì mong muốn không toại'[11] trong tâm.Vì vậy, Đức Phật khuyên không nên nuông chiều những ham muốn như vậy và để thay đổi và thẩm tra tình hình thực tế.
Thân ngũ uẩn được tạo thành và kết hợp với nhau vì vậy cuối cùng cũng tan rã. Chỉ vậy thôi.Điều này có thể được nhìn thấy một cách không thể chối cãi một khi trí tuệ bừng sáng, và sau đó bất kỳ sự chiếm hữu nào dường như hoàn toàn vô nghĩa. Sau đó chúng ta có thể buông tay và để cơ thể đi theo trạng thái tự nhiên của chính nó; cho dù nó vẫn kết hợp với nhau hay đã bước vào giai đoạn tan rã cuối cùng không thể tránh khỏi.
Thế giới này rất nhiều nghĩa trang đang chờ đợi mỗi người và loài vật. Thẩm tra sự thật chúng ta không còn có thể nghi ngờ về thực tế tình tiết giới hạn của chúng ta, hoặc, quả thực, không thể tránh khỏi cái chết của chúng ta trong tương lai. Rõ ràng thừa nhận tỷ lệ tử vong này có nghĩa là chúng ta có thể buông bỏ những lo lắng và quan tâm của mình. Cái chết là một phần cơ bản của quy luật tự nhiên không thể từ chối hay trốn tránh. Hãy để tự nhiên theo cách của nó, và đất, nước, gió và lửa đi theo tính chất thiết yếu của chính nó.
Điều đó thực sự nên biết và không nhầm lẫn đất, nước, lửa và gió như 'chính mình'. Điều này hoạt động giống như một ký sinh trùng móc vào và nhốt tâm vào trong hỗn loạn. Chúng ta tự nhận chúng cho bản thân và từ đó rơi vào đau khổ .
Cảm giác của thân ngũ uẩn rất giống nhau. Chúng ta đã trải qua sự hài lòng và đau khổ[12] từ lúc mới sanh ra cho tới giờ phút này. Cho dù đó là cảm thọ của thân hay của tâm, nó đều là vô thường, khổ và vô ngã. Nó sanh rồi nó diệt... Khi những giả thuyết này và giả tưởng này (của thế giới) [13] được đưa ra, không có gì có thể giữ bền và không thể không thay đổi.
Chính xác là cảm nhận sự đau khổ ở đâu? Thân bị đau thì dễ dàng xem xét khi có kiến thức. Nhưng cảm giác đau khổ trong tâm. — đây là vấn đề quan trọng. Khi thân có nỗi đau thì tâm cũng cảm nhận được nỗi đau và phiền não cũng phát sinh bởi vì là nguyên do [14] của phiền não. Đây là cách mà những ô nhiễm căn bản là tham, sân, si ảo tưởng tất cả chúng sanh trên thế giới với những mê hoặc của chúng. Cái ảo tưởng của sự nhận thân này là tôi phải được xóa bỏ bằng sự phân tách kỹ lưỡng và bản chất thật sự của thân. Thẩm định kỹ lưỡng cái vui cái buồn là để không sanh khởi trong tâm ý tưởng rằng cảm giác chính là tôi.
Hãy để mọi thứ như chúng thật sự là: cảm giác là cảm giác trong khi đây là tôi, đó là sự hiểu biết. Đừng trộn chúng lên. Dù sao đi nữa, điều đó là không thể vì thực chất chúng khác nhau. Làm thế nào chúng có thể trở nên hợp nhất thành một? Có thể nào hai cá thể có thể kết hợp như là một không? Phải cưu mang trọng lượng của một người đã là đủ nặng —nhưng để có thêm trọng lượng của hai, ba, bốn hoặc năm người khác ... Chúng ta không chỉ gánh vác thân mà còn gánh lên vai bốn uẩn khác, điều đó đè xuống với trọng lượng của sự dính mắc. Đó là tâm chịu trách nhiệm và vì vậy chỉ có tâm là phải gánh chịu hậu quả. Đó là đau khổ — và không có sự đền bù nào được tìm thấy. Nhưng chúng ta vẫn kiên trì giữ chặt . Điều này cần nhìn vào để thấy bản chất thực sự của nỗi đau.
Sau đó là tưởng uẩn hoặc sự tưởng nhớ,[15] đó là chỉ nhớ lại chuyện gì đó rồi lại quên nó . Khi mà ký ức đó gợi lại chúng ta có thể nhớ lại nó và sau đó nó sẽ mờ dần và lại biến mất — "sanyaa vaassa vim hati". Đó là cách Đức Phật mô tả nó và ai có thể không đồng ý điều đó. Tưởng là vô thường, ký ức dần dần mờ nhạt rơi vào lãng quên — "sanyaa aniccaa". Sự vô thường này được Đức Phật dạy và đó là điều mà bây giờ chúng ta thường tụng cho người chết:
"Aniccaa vata sankhaaraa — Tất cả các vật cấu tạo là vô thường ."
Nhưng không có câu kinh nào hay câu thần chú nào có thể nói về một người hay một bản ngã. Bạn sẽ không tìm thấy bất kỳ dấu hiệu nào của cái ngã trong tất cả năm uẩn, vì chúng là vô thường, đau khổ và vô ngã .
Thẩm nghiệm và phân tích xuyên qua sự hiểu biết tinh tế hơn. Đừng sợ chết, vì sợ chết như thế không được tìm thấy trong tâm. Mang những nỗi sợ hãi như vậy, bạn sẽ chỉ thành công trong việc lừa dối bản thân và dồn nén đau khổ. Điều này đi ngược lại với Giáo pháp, với chân đế đã được Đức Phật dạy. Nếu bạn chấp nhận con đường tu tập của Đức Phật thì rõ ràng bạn nên tuân thủ và nhận ra chân đế cho chính mình thay vì chống lại. Đây là chân đế hãy Quy Y. "Buddha.m sarana.m gacchaami." Sự nhận thức rõ về chân đế của tâm không phải chỉ là những lời nói suông. Đức Phật đã ban Giáo lý này cho tất cả chúng sinh trên thế giới, và điều đó bao gồm chúng ta vậy tại sao chúng ta không hiểu được Tứ Diệu Đế. Điều này ở đó trong mỗi chúng ta.
Bây giờ, nói về hành uẩn (sự tạo thành của các suy diễn)[16] Có phải đây là sự tạo ra và sự tưởng tượng của những suy nghĩ đáng tin cậy? Chúng ta nghĩ ra nhiều hình thức từ nhiều thứ khác nhau — lấy ví dụ, lấy hình dạng của một con búp bê mà nó đã nhanh chóng bị vỡ vụn. Sự tưởng tượng của chúng ta dường như rất giống. Chúng ta nghĩ tốt hay xấu (mọi thứ), bất cứ điều gì đều trở thành một sáng tạo để đánh lừa chính mình. Đây là lý do tại sao tâm thì dẫn đầu của những kẻ ngốc, là cả tin và dễ dàng bị lừa dối. Nó tin vào bất cứ điều gì và hành xử sai muôn đời .
Tuy nhiên, khi trí tuệ có mặt nó sẽ có thể suy xét và cẩn thận nghiên cứu những vọng tưởng đó. Chúng có thể xuất hiện hàng trăm hoặc hàng nghìn lần trong một giây, nhưng trí tuệ đã sẵn sàng ở mỗi lần. Cái gì có thể đánh lừa được tuệ giác? Nó nhận ra rằng sự cấu tạo là sự cấu tạo, và sự hiểu biết là tâm. Làm thế nào nó có thể bị lừa dối bởi chúng? Tại sao phải giật mình và phản ứng với cái bóng khởi lên từ chính mình— Vì đây là sự cấu tạo.
Với thức uẩn[17]cũng vậy. Trong từng sát na bất cứ điều gì tiếp xúc thông qua các giác quan và được tâm biết. Sau đó, nó được tạo thành thông qua sự hình thành và ký ức thành ảo tưởng tự cho mình. Chúng ta liên tục rơi vào sự võ đoán chính mình và đó là sai lầm khi bắt giữ những đối tượng tạo ra đau khổ. Các thiệt hại được thực hiện ở đây và đây là nơi nó phải được nhận ra.
Bạn sẽ học được Tứ Diệu Đế ngay tại thời điểm này. Theo dõi và thẩm tra nó với độ chính xác và tinh tế hơn, mà không cần quan tâm đến việc bạn phải vượt qua nó bao nhiêu lần. Điều quan trọng nằm ở sự thâm nhập rõ ràng cuối cùng của trí tuệ, có thể xuyên qua bất kỳ chấp trước nào ngay cả khi nó có vẻ to như một ngọn núi.
Khi trí tuệ kiểm soát gắt gao, tham ái sẽ ngủ yên nơi sâu thẳm,[18] của tâm. Nỗ lực đẩy mạnh cùng với trí tuệ, triển khai Vô thường, đau khổ và vô ngã (hỏi và nghiên cứu) chính xác nơi thật sự căn bản của các dấu ấn này được tìm thấy. Mạnh mẽ hơn nữa, bạn sẽ thấy rằng nó chỉ tồn tại ở đó trong tâm nơi chúng đã kết hợp lại với nhau. Ở những nơi khác, nó chỉ là những cái bóng tách rời; hứng thú và lừa dối về sắc, thọ, tưởng, hành và thức.
Một khi chúng cùng xuất hiện, tâm cần thiết kiểm soát và thẩm tra nghiên cứu, ngay tại đó, trong tâm. Tại thời điểm này, chúng ta phải sẵn sàng nhận định chúng và xóa bỏ chúng tại đó, trong sâu thẳm của tâm. Chúng giống như những người lính phục kích, chờ đợi để bắn vào đầu chúng ta. Khi kẻ cướp chiếm lấy một vị trí, cho dù tòa nhà có giá trị đến đâu, chúng ta phải đi vào bằng chất nổ và thổi bay chúng; phá hủy tất cả, bao gồm cả kẻ cướp. Tất cả phải được xóa sạch — chỉ vậy thôi. Chúng ta vẫn có cuộc sống và có thể xây dựng lại, vì chúng ta đã cũng cố gắng tránh cái chết.
Đây là cách đối phó với những loại ô nhiễm tinh vi là tham, sân, si nằm ẩn trong tâm. Đánh bật chúng thật mạnh với giáo lý của Vô thường, khổ và vô ngã, bởi vì những phiền não này là bản chất của sammuti là sự vừa lòng— tất cả các ảo tưởng của chúng ta về thế giới. Chúng phải bị nghiền nát và xóa bỏ khỏi tâm, và sau đó chúng ta sẽ xem liệu trái tim cũng đã bị hủy diệt. Không, Tâm không bị hủy diệt. Tâm không có hầm mộ. Vì bản chất của nó là bất tử[19] — ngay cả khi nó bị cấu uế.
Đức Phật gọi đây là sự tan rã hoàn toàn của phiền não: "chấm dứt nguy hiểm, dập tắt lửa tham, sân và si " bởi tưới tẫm bằng phương lương diệu dược Pháp Bất Tử[20] . Với những phiền não đã biến mất, chỉ còn lại sự tinh khiết không tì vết. Chính ở đây tâm hoàn toàn thanh lọc, hạnh phúc hoàn hảo sẽ được tìm thấy. Tất cả các việc kết thúc ở đây; tất cả các dự án kết thúc ở đây. Đức Phật nói::
"Sanh đã tận, Phạm hạnh đã thành, việc gì nên làm đã làm, không còn trở lui trạng thái này nữa."[21] Với chánh kiến tất cả phiền não chấm dứt.
Đỉnh cao của Pháp được tìm thấy trong tâm thanh tịnh này. "Con xin quay về nương tựa Phật Pháp Tăng" Câu niệm này chúng ta liên tục niệm với lòng tôn kính Đức Phật, tất cả các tụ họp và tập trung trong trạng thái thiên nhiên này. Phật, Pháp, Tăng chính xác là bản chất thuần khiết này. Quan tâm đến câu hỏi Đức Phật Nhập Niết-bàn[22] tại Ấn Độ — 'Đã qua bao nhiêu thế kỷ?' — bây giờ sẽ kết thúc. Tánh chất thực sự của Phật, Pháp và Tăng bây giờ được thể hiện rõ trong tâm thanh tịnh của chính mình. Đây là kho báu vô giá của tâm, nơi nhìn thấy trạng thái thực sự của mọi thứ và tất cả các câu hỏi được giải quyết.
Đức Phật đã đi đâu khi Ngài Nhập Niết-bàn? Thân ngũ uẩn của Ngài dĩ nhiên tan rã theo tánh tự nhiên của chúng. Tuy nhiên, là trạng thái thiên nhiên thanh tịnh Phật, không bị phá hủy hoặc bị tiêu diệt vì không bị giới hạn bởi thời gian hay vị trí. Đó là điều chúng ta nương tựa vào "Con xin quay về nương tựa Phật, Pháp, Tăng - Buddha.m- Dhamma.m- Sangha.m sarana.m gacchaami".Khi chúng ta có thể tự mình trải nghiệm điều này, chúng ta sẽ có thể xác minh hoàn toàn chắc chắn rằng tánh chất này không thể bị hủy diệt.
Những Thánh đệ tử Arahant hiểu điều này. Bất cứ nơi nào họ có thể, họ cùng với Pháp; với 'Phật, Pháp và Tăng', bền lòng trung kiên với Đức Phật.Tâm của Chư vị không thể lay chuyển được vì ngọn lửa dục vọng đã được dập tắt với dòng nước Pháp. "Việc chế ngự và chấm dứt các yếu tố ràng buộc là hạnh phúc tối thượng."[23] Những yếu tố ràng buộc này thực sự là samudaya - Tập Đế, Nguyên nhân của sự đau khổ, Vì vậy, khi điều này chấm dứt, tất cả những gì còn lại là hạnh phúc tối thượng.
Những phương cách và kết quả, tốt và xấu, nằm trong tất cả chúng ta, những người nhận thức và quan tâm.. Trạng thái này được biết là hợp nhất với tất cả các cấp độ của Pháp, cho đến và bao gồm cả trạng thái thanh tịnh[24] và không có gì ngoài kiến thức này.
Hãy cố gắng thanh lọc trạng thái được biết này, loại bỏ nó khỏi mọi vật cản và ảnh hưởng áp bức. Sau đó, sẽ không cần phải hỏi về Niết-bàn, vì đã trải qua trái tim thanh tịnh, tất cả các câu hỏi cuối cùng sẽ được giải quyết.
Bài pháp kết thúc tại đây.
Notes
1. raaga, dosa and moha. AAdittapariyaaya Sutta
2. punya = phước báu của việc thiện (Pali) or boon (Thai)
3. Thiền Tâm Từ
4. saddhaa, viriya, sati, samaadhi, panyaa
5. Bốn Thần Thông
6. sự ước muốn, ước nguyện, động lực thúc đẩy, Ý muốn—Dục vọng
7. Tinh tấn, ba la mật thứ tư trong Lục Ðộ Ba La Mật (sự siêng năng)
8. Tâm ý
9. viima.msaa
10. kaamata.nhaa = Dục trong Cõi Dục Giới, bhavata.nhaa = Dục trong Sắc Giới and vibhavata.nhaa = Dục trong Vô Sắc Giới
11. yampicca.m na labhati tampi dukkha.m
12. sukha-, dukkha-vedanaa
13. sammati
14. samudaya
15. sanyaa
16. Hành uẩn
17. Thức uẩn
18. guuhaaseyya.m
19. Bất tử
20. amata-dhamma
21. "Vusita.m brahmacariya.m kata.m karaniiya.m naapara.m itthattaa yaati pajaanaati."
22. parinibbaana
23. "Tesa.m vuupasamo sukho."
24. visuddhi dhamma
